Çocukların Yaratıcılıklarını Nasıl Destekleriz ?

Bu yazıyı paylaşın;

Çocukların sınırlandırılmadan keşifler yapıp oyun oynayabileceği bir ortama ihtiyaçları vardır. Hata yapmalarına, risk almalarına, kendilerine özgü olmalarına ve yeri geldiğinde etrafı pisletip gürültü yapmalarına müsade edip, bunu kabul edebilecek derecede teşvik edilmeleri gerekir.

Kullanabilecekleri bol çeşit malzeme onlara gerekli kaynağı sağlar. Kağıt, çizme ve boyama malzemesi, düğme, taş, deniz kabuğu, boncuk gibi artık materyaller, hamur, kil, traş köpüğü gibi malzemeler kullanılabilir.

Yaratıcılık bir program takip etmez o nedenle çocukların acele etmeden, yeterince araştırma ve keşfetmeye ayırabilecekleri zamana ihtiyaçları vardır. Onlara zaman tanıyın, bütün olasılıkları araştırmalarına olanak verin.

Çocukların bir ilham aracı olmadan yaratıcılıklarının tetiklenmesi zordur. İlginç bir program izledikten, bir gezi yaptıktan, parkta yeni bir bitki veya hayvan görüp inceledikten sonra yeni fikirler üretmeleri teşvik edilirse buna daha yatkın olacaklardır.

Çocukları farklı kültürlerle, farklı deneyimlerle, insanlarla ve düşünce teknikleriyle tanıştırmak çok zenginleştirici bir deneyim olacaktır. Bir problem üzerinde düşünmenin farklı yolları olduğunu göstermek ve kendi yaş seviyesinde farklı beceri gerektiren deneyimleri yaşamalarını desteklemek önemlidir.

Ortaya çıkan ürün yerine üretme sürecine odaklanın. Rahatlayın ve yaratıcı sürecin keyfini çıkarın. Sürekli beklenen sonuçlara ulaşması yolunda zorlanan çocuklar yaratıcı düşünce için gerekli olan kendilerine güvenlerini ve spontanlıklarını kaybederler.

Yaratıcılığın önündeki bazı engellere dikkat edilmelidir: Ödüller- ödül beklentisi içinde olunmadığında daha yaratıcı olunur ve süreçten daha fazla zevk alınır. Değerlendirilme beklentisi – Ürettiği bir sanat eserine not verileceğini önceden biliyor olmak yaratıcılığı sınırlandırabilir. Arkadaş baskısı- Diğerlerine benzeme baskısı yaratıcılıkta geçici bir azalmaya yol açar. Gözlenmek- Yaratıcı bir süreçteyken gözlemlendiğinin farkına varılmak yaratıcılığı kısıtlayabilir.

Yaratıcılığı desteklemek için özel oyuncaklara gerek yoktur. Yaratıcı soru sormayı kullanın. Mesela çocuklara bazı şeylerin daha güzel olması için neler yaparlardı sorun (örnek olarak, daha tatlı olsaydı daha güzel olacak şey, daha hızlı veya daha yavaş olsaydı daha eğlenceli olacak şey, daha küçük veya daha büyük olsaydı daha mutlu olacak şey, geri geri gitseydi daha ilginç olacak şey ne olurdu gibi).

“Eğer…. ne olurdu?” soruları sorun, “Eğer hiç araba olmasaydı ne olurdu?”, “Herkes aynı giysileri giyseydi nasıl olurdu?”, “Eğer hiç kimse evimizi temizlemeseydi ne olurdu?” gibi.

“Kaç değişik şekilde” soruları sorun. (“Bir düğme/bir ip kaç değişik şekilde kullanılabilir?” gibi).

Yaratıcı oyunlar oynayın. “Beni taklit et” oyunu gibi aktiviteler çocukların yaratıcı hareketler geliştirip başkalarına örnek olup takip edilme deneyiminin yaşanmasına yardımcı olur.

Birinin bir hikaye anlatmaya başladığı, diğerlerini de sırayla bir cümle ekleyerek hikayeyi tamamlamaya çalıştıkları oyun gibi oyunları oynayın. Bir hikaye okuyup onu sahnelemek, kuklalar kullanarak hikayeyi canlandırmak çok eğlenceli de olabilir.

Evdeki günlük malzemeleri kullanarak yeni fikirler geliştirin (örneğin, hayvan kraker oyunu- çocuk hayvan şeklindeki bir kraker seçer, önce onu yer sonra 1-2 dakika o hayvan gibi davranır. O hayvan gibi hareket eder, ses çıkarır). Çocukların yaratıcılıklarını desteklemek için yetişkinlerin de kendi yaratıcılıklarını serbest bırakmaları ya da yeniden keşfetmeleri gerektiğini fark ettiniz mi?

Haydi hep birlikte çocuk olmaya…

Uzm. Psikolog Burcu AYDIN